Historia

Toskania jako państwo terytorialne najpierw, jako ówczesny region administracyjny, w swoim okresie dojrzewania i rozwoju historycznego miała postacie bardzo odległe od kościelnej prowincji Tuscia, jednej z czterech tworzących soborowy region przeciętnych Włoch. Odmienna, ale równoległa do historii powstawania i ewolucji okręgów cywilnych, historia diecezji toskańskich nadal jawi się w dużej mierze jako mozaika z wieloma zaginionymi tesserami, przynajmniej od najdawniejszych czasów. Już u początków prymitywnej terytorialnej organizacji Kościoła, po "misyjnej" fazie chrystianizacji, uwarunkowania narzucone przez powstanie sytuacji polityczno-militarnej późnej starożytności przeszkodziły tej tendencji do nakładania się rzymskiej rzeczywistości administracyjnej - municipia - i rodząca się chrześcijańska organizacja terytorialna, która miała być oryginalnym charakterem formowania okręgów diecezjalnych. Ta hipotetyczna ciągłość nie była czymś oczywistym, ale musiała zderzyć się między innymi z chronologicznymi różnicami populacji, które doprowadziły, zwłaszcza w okresie przejścia od późnego antyku do wczesnego średniowiecza, do recesji lub nawet zaniku jąder i nowych biegunów antropicznych. Etruria, siódma wśród regionów augustiańskich, miała różne granice i morfologię, obejmując rozległy region tyrreński na północ od Rzymu, mniej więcej między dorzeczami Tybru i Arno. Stając się „Tuscia” zgodnie z zakonem dioklecjana i zjednoczony z Umbrią, obejmował znacznie większy obszar terytorialny niż dzisiejsza Toskania.